CRI a wartość i jakość strumienia światła
Współczynnik oddawania barw (CRI) określa oddawanie barwy przez dane źródło światła, przyjmując wartość od 0 do 100. Zerowa to światło monochromatyczne, o określonej długości fali. Wartość 100 odwzorowuje światło słoneczne, z pełnym spektrum barw. Warto brać go więc pod uwagę, gdy wybieramy oświetlenie do mieszkania bądź biura. Należy uświadomić sobie jak duże znaczenie ma dla nas w praktyce stopień odzwierciedlenia barw. Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Im wyższe CRI, tym niższa wartość strumienia światła
Wskaźnik CRI jest określony w Polskich Normach. Dla pomieszczeń biurowych powinien wynosić min 80. Ten poziom jest zdecydowanie wystarczający do pracy
Producenci jednak czasami starają się wyprzedzić konkurencję i oferują coraz to wyższy poziom, CRI>90 czasami 95. Czy warto więc za wszelką cenę zabiegać o ten parametr? Czasami nie. Pamiętajmy, że im wyższe CRI, tym niższa wartość strumienia światła, np:
lampa 40W CRI 80 strumień 4800lm,
lampa 40W CRI 90 strumień 3600lm
Znaczenie praktyczne? Przykładowe biuro, gdzie wystarczyłoby 4 szt lamp o CRI>80, musimy użyć 6 szt o CRI>90.
Jak pisaliśmy wcześniej, do pomieszczeń biurowych minimum wynosi 80 i powinno to nam wystarczyć.
Wszystko oczywiście zależy np. od specyfiki wykonywanego zawodu. Jeśli pracujemy w miejscu, gdzie jakość i kolor ma ogromne znaczenie, zastanówmy się nad wyborem lepszego produktu, o podwyższonym CRI.
CRI a realne oddawanie wszystkich barw
Zastanowić należy się w tym miejscu, czy CRI to wystarczający sposób określenia barw?
Spójrzmy na poniższy przykład:
Zdjęcie zarówno po lewej, jak i po prawej oświetlone zostało żarówkami LED CRI>90 i CRI>95. Dlaczego więc zdjęcia tak diametralnie się od siebie różnią?
Odpowiedź tkwi w sposobie określania CRI. Współczynnik CRI to średni wskaźnik oddawania barw i jest średnią arytmetyczną wartości wskaźników głównych tylko w zakresie R1-R8. Pomijane są natomiast wskaźniki specjalne R9-R15, które odnoszą się do barw specjalnych. Szczególnie ważny bywa wskaźnik R9 dla nasyconej czerwieni i wskaźnik R15 dla barwy skóry – przykład prezentujemy po lewej stronie.
Dla oceny barwy czerwonej bardzo istotne jest odwzorowanie R9, która dla większości LED spotykanych na rynku jest wartością w granicach 0, a nawet przyjmuje wartości ujemne. Jest to zgodne z obserwowanymi różnicami w barwie mięsa przy oświetleniu tymi lampami.
Na rynku LED niewiele produktów ma rozbudowane CRI o wartości specjalne. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedź jest prosta. Skoro konsument o tym nie wie, to po co ponosić dodatkowe koszty, skoro i bez barwy czerwonej można pochwalić się przed Klientem CRI>80, a nawet 90?
Na rynku źródeł światła LED niewielu producentów poszczycić się może właściwym spektrum światła, tak aby idealnie odwzorować barwy i wydobyć wszystkie kolory oraz odcienie z oświetlanego przedmiotu.
Soraa – pionierskie diody LED
Analizując materiały, natrafiliśmy na producenta Soraa, którego źródła – oprócz CRI>96 – informują o dodatkowych barwach, w tym dla barwy czerwonej R9 na poziomie aż >95! Producent słynie z jakości światła nieosiągalnej dla innych producentów. Nic dziwnego, ponieważ twórca tych źródeł, dr SHUJI NAKAMURA, nagrodzony został nagrodą Nobla z dziedziny fizyki w 2014 roku. Jest to jednak nadal wyjątek wśród producentów. Ostatnio rozważa się wprowadzenie innych alternatywnych metod, a najbardziej rozpowszechnione metody CQS, które zostały opracowane przez instytut NIST, działają w sposób podobny jak CRI, określając liczbowo ogólną jakość oddawania barw jako średnią wartość. Z tą różnicą, że nie dla 8, a dla 15 nasyconych barw. Miejmy więc nadzieję, że niebawem inni producenci podobnie jak Soraa dołączą do grona najlepszych. Powodzenia!
Zapytaj nas o źródła Soraa CRI>95 R9>95!